Η λειτουργία μέσω ενός Ολιστικού Μοντέλου συνεργασίας/σύμπραξης ΕΣΥ-Ο.ΚΑ.ΝΑ-ΚΕ.Θ.Ε.Α για την λειτουργία Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης στο χώρο του Πολυδύναμου Κέντρου αποτελώντας μια νοσοκομειακού τύπου δομής που παρέχει και ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
Οι βασικοί τομείς λειτουργίας του Πολυδύναμου Κέντρου είναι οι εξής:
1. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: Εδώ εξετάζονται και αξιολογούνται αιτήματα για την εισαγωγή στη Μονάδα Κλειστής Αποτοξίνωσης ενώ θα δίνονται και πληροφορίες για τα προγράμματα Απεξάρτησης. Συνεργάζεται άμεσα με με τα Θεραπευτικά Προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, του ΟΚΑΝΑ, καθώς και με άλλους Φορείς Υγείας.
2. ΕΙΔΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ (ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ): Εδώ πραγματοποιείται η αξιολόγηση των ασθενών για νοσηλεία, αυστηρά μετά από παραπομπή του Συμβουλευτικού κέντρου, καθώς και το follow-up αυτών μετά τη νοσηλεία. Με συνεδρίες και δημιουργική απασχόληση επιδιώκεται η διατήρηση της αποχής από τις ουσίες και η κοινωνική επανένταξή τους.
3. ΜΟΝΑΔΑ ΚΛΕΙΣΤΗΣ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ: Περιλαμβάνει 2 ξεχωριστά τμήματα: Νοσηλείας Αλκοολικών και Νοσηλείας Χρηστών Ναρκωτικών, στόχος των οποίων είναι η αντιμετώπιση του Στερητικού Συνδρόμου και άλλων Παθολογικών Καταστάσεων.
ΧΩΡΟΣ
Το Συμβουλευτικό Κέντρο συνεχίζει τη λειτουργία του στη Ν. Ζέρβα 2, 4ος όροφος, Γρ. 24 και μπορείτε να κλείνετε τα ραντεβού σας στο τηλ. 2651076666.
ΣΚΟΠΟΣ
Κύριος σκοπός του Συμβουλευτικού Κέντρου είναι να αποτελέσει τη μοναδική ‘πύλη’ εισόδου στο Πολυδύναμο Κέντρο. Σε αυτό έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται χρήστες ή αλκοολικοί είτε μετά από παραπομπή από άλλο θεραπευτικό πρόγραμμα ή από άλλο φορέα υγείας (εξωτερικά ιατρεία, ψυχιατρικές υπηρεσίες, οικογενειακοί ιατροί, ΤΟΜΥ, ΕΟΠΥΥ, κλπ), είτε αυτοβούλως προσερχόμενοι. Επίσης, διασυνδέεται με την Κινητή Μονάδα, απ’ όπου θα παραπέμπονται περιστατικά της περιφέρειας. Εκεί γίνεται η υποδοχή των εξαρτημένων, η αξιολόγηση του αιτήματός τους και η ενημέρωση για το πρόγραμμα σωματικής απεξάρτησης. Η πρώτη επαφή ενός εξαρτημένου είναι αποφασιστικής σημασίας για την περαιτέρω κινητοποίηση και συμμόρφωση του στην θεραπεία. Ως εκ τούτου κυρίαρχο μέλημα του Συμβουλευτικού Κέντρου είναι η άμεση και ανθρώπινη αντιμετώπιση όσον το δυνατόν περισσοτέρων περιστατικών τα οποία είτε επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα είτε απλά ζητούν πληροφορίες. Επίσης, το Συμβουλευτικό Κέντρο παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης, ενημέρωσης, συμβουλευτικής και υποστήριξης σε εξαρτημένα άτομα, από ναρκωτικά και αλκοόλ, καθώς και σε μέλη των οικογενειών τους. Η πρόσβαση όλων των παραπάνω θα είναι άμεση. Στόχος του Συμβουλευτικού Σταθμού είναι η εξατομικευμένη προσέγγιση του εξαρτημένου ατόμου, «η γόνιμη διαπραγμάτευση» μιας ολοκληρωμένης θεραπευτικής πρότασης και η ένταξή του στις θεραπευτικές διαδικασίες. Εκεί γίνεται προσπάθεια ανάσυρσης του κινήτρου, της απόφασης προς την επιλογή δημιουργικής στάσης ζωής η οποία θα εμπεριέχει την αποχή από τις ψυχοδραστικές ουσίες. Εκεί γίνεται διαλογή των περιστατικών και παραπέμπονται είτε στην Μονάδα Απεξάρτησης Αλκοολισμού, είτε για ψυχιατρική αξιολόγηση, είτε στη Μονάδα Απεξάρτησης από οπιοειδή είτε θα γίνεται παραπομπή του σε άλλο θεραπευτικό Πρόγραμμα. Τέλος, στο Συμβουλευτικό κέντρο, οι ουσιοεξαρτημένοι ενημερώνονται για τα προγράμματα απεξάρτησης, εφόσον δεν κρίνεται αναγκαία ή σκόπιμη η φάση της σωματικής αποτοξίνωσης.
ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Για την εισαγωγή στην Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης είναι απαραίτητη η προσέλευση του εξαρτημένου στον Συμβουλευτικό Σταθμό με εκούσιο αίτημα για θεραπεία, αναγνώριση και αποδοχή των προβλημάτων που προκύπτουν από τη χρήση σε σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό επίπεδο και υπεύθυνη και ενεργητική στάση απέναντι στις θεραπευτικές προτάσεις και επιλογές προς τη λύση του προβλήματος της χρήσης και των επιμέρους δυσκολιών που προκύπτουν από τον τρόπο ζωής του. Κατά την υποδοχή γίνεται διερεύνηση του αιτήματος, ενημέρωση, προγραμματίζονται τα επακόλουθα, συμπληρωματικά ατομικά ραντεβού και οι ομάδες Προετοιμασίας για τη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης, ψυχιατρική εκτίμηση και ψυχομετρικές δοκιμασίες. Οι υποψήφιοι για εισαγωγή, προσέρχονται εκούσια, είναι ενήλικες, δεν έχουν το ακαταλόγιστο, ενημερώνονται και υπογράφουν συμβόλαιο συναίνεσης προς τους κανονισμούς του πλαισίου. Οι εισαγωγές γίνονται με απαραβίαστη σειρά χρονικής προτεραιότητας (προσέλευση στον Συμβουλευτικό Σταθμό) ανάλογα με την διαθεσιμότητα κλινών. Υπάρχει απόλυτη διαφάνεια στις λίστες αναμονής ενώ έκτακτες εισαγωγές εκτός λίστας γίνονται μόνο για σοβαρότατα προβλήματα σωματικής ή ψυχικής υγείας (πρόσφατα εμφράγματα ή άλλα καρδιολογικά ή σοβαρά/χρόνια παθολογικά προβλήματα, κακοήθειες, πρόσφατα χειρουργεία, HIV, εγκυμοσύνες, σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα κλπ), πάντα με την ομόφωνη γνώμη όλης της θεραπευτικής ομάδας του Συμβουλευτικού Κέντρου.
ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ
Το Συμβουλευτικό Κέντρο στελεχώνεται από ειδικούς τοξικοεξάρτησης, ψυχιάτρους, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς. Το προσωπικό που απασχολείται είναι κοινό με το προσωπικό όλων των άλλων Μονάδων του ΠολυδύναμοΥ Κέντρο ώστε να εξασφαλίζεται αποτελεσματική διασύνδεση και συνέχεια της φροντίδας στο θεραπευτικό πρόγραμμα συνολικά.
ΧΩΡΟΣ
Όλες οι λειτουργίες της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης απο το Αλκοόλ γίνονται εντός χώρων του Πολυδύναμου Κέντρου. Η Μονάδα Σωματική Αποτοξίνωση απο το Αλκοόλ ενσωματώνει το ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ και την ΕΝΔΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ. Το ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ λειτουργεί σε χώρους του Γ’ Ορόφου, όπου διατίθεται χώρος αναμονής και χώρος υποδοχής ασθενών και η ΕΝΔΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ στον Β’ Όροφο του Πολυδύναμου Κέντρου.
ΣΚΟΠΟΣ
Το δίκτυο των θεραπευτικών υπηρεσιών για απεξάρτηση από το αλκοόλ είναι στην Ελλάδα αρκετά περιορισμένο. Ολοκληρωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν υπάρχουν παρά μόνο στην Αθήνα. Σε περιφερειακό επίπεδο, οι προσπάθειες είναι μεμονωμένες και αποσπασματικές. Από το 2011 αυξάνεται σταθερά ο αριθμός των ατόμων που εντάσσονται σε θεραπεία για προβλήματα από την χρήση αλκοόλ. Αυτό ενδεχομένως οφείλεται στην αύξηση των προβληματικών χρηστών οινοπνευματωδών, αλλά σίγουρα και στη διεισδυτικότητα και την αύξηση της δυναμικότητας των έστω λίγων μέχρι σήμερα φορέων. Αυτό το πτωχό μέχρι σήμερα δίκτυο υπηρεσιών έρχεται να εμπλουτίσει η λειτουργία της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης απο το Αλκοόλ, στο Γενικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα Ιωαννίνων, καλύπτοντας μια περιοχή ενδεχομένως επιβαρυμένη ως προς την χρήση οινοπνευματωδών.
ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι ασθενείς αξιολογούνται απαραιτήτως αρχικά στο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ του προγράμματος και κατόπιν σε τακτικό ραντεβού στο ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ, όπου τίθεται διάγνωση και αποφασίζεται ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος, βάσει καλών κλινικών πρακτικών, όπως αυτές εφαρμόζονται διεθνώς. Οι διαγνώσεις που αντιμετωπίζονται θα αφορούν την εξάρτηση και την κατάχρηση από το αλκοόλ, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM–VΤΜ. Με την ολοκλήρωση της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, διάρκειας περίπου 30 ημερών, οι ασθενείς είναι σε θέση, απαλλαγμένοι από τα στερητικά συμπτώματα, να λάβουν εξιτήριο και να συνεχίσουν παρακολούθηση ως εξωτερικοί ασθενείς στο ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ, σε τακτική βάση, με ραντεβού, για ένα χρόνο περίπου. Στη φάση αυτή, λαμβάνουν αγωγή για τη διατήρηση της αποχής από το αλκοόλ, αντιμετωπίζονται δευτερογενή προβλήματα ψυχικής υγείας που σχετίζονται με το αλκοόλ και συμβάλλουν στην υποτροπή (άγχος, κατάθλιψη) και υποστηρίζονται ψυχοθεραπευτικά, ατομικά ή ομαδικά.
ΔΙΑΡΘΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ
α. ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ
Το Ειδικό Ιατρείο Αλκοολισμού δέχεται παραπομπές αυστηρά μόνο από το Συμβουλευτικό Κέντρο προς προγραμματισμό Εισαγωγής στην Μονάδα Κλειστής Αποτοξίνωσης. Η συχνότητα λειτουργίας είναι 1 φορά/εβδομάδα με δυνατότητα δυναμικής επαναξιολόγησης. Σκοπός του συγκεκριμένου Ιατρείου είναι: - H Αξιολόγηση ασθενών για νοσηλεία, βάσει θεραπευτικών πρωτοκόλλων. - To follow-up ασθενών μετά τη νοσηλεία για διάστημα ενός (1) έτους με δυνατότητα επαναξιολόγησης. Οι ψυχολογικές θεραπείες που προσφέρονται κατά τo follow-up είναι ατομική ψυχοθεραπεία και ομαδική ψυχοθεραπεία (κύρια ένδειξη), περιλαμβανομένης της εργοθεραπείας, της θεραπείας μέσω τέχνης ή άλλων προσεγγίσεων και τεχνικών.
β. ΤΜΗΜΑ ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ
Παρότι η πλειοψηφία των εξαρτημένων από αλκοόλ μπορεί να αποτοξινωθεί στην κοινότητα, για ένα ποσοστό ασθενών αυτό μπορεί να αποβεί επικίνδυνο εξαιτίας σοβαρών παθολογικών επιπλοκών που μπορεί να εμφανίσουν. Σε αυτή τη περίπτωση, είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο.
ΧΩΡΟΣ
Όλες οι λειτουργίες της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης Ναρκωτικών γίνονται εντός χώρων του Πολυδύναμου Κέντρου. Συγκεκριμένα, το ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ λειτουργεί σε χώρους του Γ’ Ορόφου, όπου διατίθεται χώρος αναμονής και χώρος υποδοχής ασθενών και η ΕΝΔΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ στον Α’ Όροφο του Πολυδύναμου Κέντρου.
ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Το ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ δέχεται παραπομπές αυστηρά μόνο από το Συμβουλευτικό Κέντρο προς προγραμματισμό Εισαγωγής στην Μονάδα Κλειστής Αποτοξίνωσης. Η συχνότητα λειτουργίας είναι 1 φορά/εβδομάδα με δυνατότητα δυναμικής επαναξιολόγησης. Σκοπός του συγκεκριμένου Ιατρείου είναι: - Η Αξιολόγηση ασθενών για νοσηλεία. - Το follow-up ασθενών μετά τη νοσηλεία για διάστημα ενός έτους. Εδώ οι εξαρτημένοι αξιολογούνται σε τακτικά ραντεβού, αυστηρά μετά από παραπομπή του Συμβουλευτικού κέντρου, προκειμένου να εισαχθούν στη κλινική. Απευθύνεται σε εξαρτημένους χρήστες ναρκωτικών και θα γίνεται συνεκτίμηση της ψυχιατρικής και σωματικής συννοσηρότητας καθώς και η παράλληλη χρήση άλλων ουσιών ώστε να κριθεί η καταλληλότητα του χρήστη για εισαγωγή.
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
Στα πλαίσια της Μονάδας λειτουργεί Ιατρείο ουσιοεξαρτημένων από ναρκωτικά και παρέχονται ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες.
α. ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ
Όπως αναφέρθηκε ήδη, τα δύο Ειδικά Ιατρεία στεγάζονται στον ίδιο χώρο, σε Ιατρείο του Γ’ Ορόφου, όπου διατίθεται χώρος αναμονής και χώρος υποδοχής ασθενών. Οι ψυχοθεραπείες μπορούν να πραγματοποιούνται και σε γραφεία των ορόφων.
β. ΤΜΗΜΑ ΕΝΔΟΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΟΥΣΙΟΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ
Η σωματική απεξάρτηση είναι η ταχεία, ασφαλής και αποτελεσματική μετάβαση σε μια ελεύθερη εξαρτησιογόνων ουσιών κατάσταση. Αποτελεί το πρώτο στάδιο προς την απεξάρτηση και σε πολλές περιπτώσεις, την πρώτη επαφή του εξαρτημένου με το θεραπευτικό σύστημα. Στη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης δεν εφαρμόζονται παράνομες, επικίνδυνες και αμφιβόλου αποτελέσματος πρακτικές, όπως χορήγηση άλλων οπιοειδών πέραν της βουπρενορφίνης και της μεθαδόνης (κωδεΐνη, μορφίνη, φαιντανύλη), ταχεία ή υπερταχεία αποτοξίνωση με χορήγηση ναλτρεξόνης, χορήγηση ιδιαίτερα εθιστικών φαρμάκων που ενεργούν στους υποδοχείς βενζοδιαζεπινών χωρίς αποδεδειγμένη θεραπευτική αξία στην αποτοξίνωση (φλουνιτραζεπάμη, ζολπιδέμη, αλπραζολάμη, κλοναζεπάμη, λοραζεπάμη κλπ), καθώς και αποτοξίνωση χωρίς φαρμακευτική υποβοήθηση (cold turkey) (Drug misuse in over 16s: opioid detoxification, NICE Clinical guideline [CG52] Published date: July 2007).
Οι θεραπευτικοί στόχοι, ωστόσο, είναι πολύ ευρύτεροι από την φαρμακευτική αντιμετώπιση του συνδρόμου στέρησης με την παροχή ιατρικών, ψυχιατρικών και κοινωνικών υπηρεσιών, αντιμετώπιση ειδικών περιπτώσεων, ενίσχυση του κινήτρου για περαιτέρω θεραπεία Η αποτοξίνωση εσωτερικής παραμονής έχει πολύ καλύτερα ποσοστά ολοκλήρωσης απ’ ότι αυτή σε εξωτερική βάση, 36%-81% έναντι 17%-60%, (Gossop et al., 1986; Strang et al., 1997; Backmund et al., 2001), και οι εξειδικευμένες Μονάδες έχουν επίσης μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα απ’ ότι οι γενικές ψυχιατρικές κλινικές (ποσοστά ολοκλήρωσης μέχρι και 75% έναντι 43%, καλύτερα ποσοστά διατήρησης αποχής στην μετέπειτα 7-μηνη παρακολούθηση) (Strang et al., 1997).